Bulaşıcılığı çok yüksek yeni varyant Omikron, dünyada büyük bir hızla yayılırken vaka sayıları katlanarak artıyor. Virusun kaygı verici olduğunu belirten Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Başkanı Serap Şimşek-Yavuz, ek aşı dozlarının tamamlanması uyarısında bulundu.
Omikron’un, şimdiye kadarki seyre göre kısa süre içinde çok fazla sayıda insanı hasta edebildiği, daha önce COVID-19 geçirenlerin de yakalanabildiği tespit edildi. Hastaların infeksiyonu hafif geçirmesinin virusun kendisinden kaynaklanmayabildiği düşünülüyor. Bunda, daha önce COVID-19 geçirilmesinin ve aşıların etkili olduğu bildiriliyor.
Virusun ilk tespit edildiği Güney Afrika’da toplumun yaklaşık yüzde 74’ünün COVID-19’dan infekte olduğunu ve neredeyse toplum bağışıklığı geliştiğini belirten Yavuz, virusun daha hafif bir forma geçtiğini söylemek için erken olduğunu düşünüyor: “İlk verilerin geldiği Güney Afrika’dan vakalar hafif seyirli bildirildi. Ama orada hem daha önce infeksiyonu geçirme hem de genç nüfus oranı yüksek. Avrupa, İngiltere örneklerinde olduğu gibi aşılı toplumlarda ölümlerde artış olmadı. Aşısız ve hastalığı geçirmemiş, toplum bağışıklığı olmayan yerlerde nasıl seyredecek hep birlikte göreceğiz. Kaldı ki İngiltere’den Omikron kaynaklı ilk ölüm bildirildi. Virusun daha hafif bir forma mı dönüştüğünün kesin yanıtı henüz yok.”
‘Aşı var ama yaptıran az‘
Omikron’la mücadelede aşılar önemini koruyor. Yavuz, erişkinlerin aşılarını tamamlamaları uyarısında bulundu: “İki doz mRNA (Biontech) olanlar üçüncü dozlarını, üç doz inaktif (Sinovac) olanlar dördüncü dozlarını mRNA olsun; iki inaktif bir mRNA olanlar da dördüncü dozlarını mRNA olsun.”
‘Çocuklar da yavaş aşılanıyor‘
Yavuz aşılamayı hızlandırmak için daha etkili ve aktif kampanyalar yapılması gerektiğini söylüyor: “İngiltere örneğine bakın, vakaların çok artmasına rağmen, fazla sayıda ölüm görülmüyor. Bunun sebebi aşılılar. Yetişkin ve çocuk aşılamalarımız yavaş gidiyor. Hedeflenen grupların neredeyse yüzde 20-30’u aşısız. Toplumda infeksiyonların kontrol edilebilmesi için güvenli aşılar olduğu sürece, aşı olabilecek herkesin aşılanması öneriliyor. İnsanları ikna edebilecek kampanyalar yapılmalı. Halen 12 ve üstü çocuklar aşılanabiliyor. Ancak çocuklarla ilgili aşılama da yavaş gidiyor.”
‘Kapalı ve kalabalık ortamlardan kaçının‘
Aşı önemli ancak bu pandemide yeterli değil. Başka önlemlerin de alınması gerekiyor. Belli ki önümüzdeki günlerde iki varyant (Delta ve Omikron) dolaşımda olacak. Üstelik Omikron daha bulaşıcı, aşılardan kaçma riski çok yüksek. Yavuz şu uyarılarda bulunuyor: “Tanımadığınız insanların olduğu, kapalı veya kalabalık ortamlarda bulunmamaya çalışın. Bulunmak zorundaysanız (iş, okul, toplu taşıma vb.) maskenizi çıkarmayın, ortamı sık sık havalandırın. Maskesiz, sadece tam aşılı olduğunu bildiğiniz az sayıda (dört-beş kişi) yakınınızla görüşün. İnsanların taşıyıcı ya da hasta mı olduğunu bilemezsiniz. Diğer önlemleri almadan sadece aşıyla pandemi öncesi sosyal ve ekonomik koşullara dönülmesi, ciddi virus yayılımı, çok sayıda hastane yatışı ve ölümle sonuçlanıyor.”
Maskeye devam
Maske önemini koruyor. Doğru kullanılan yani ağzı ve burnu tam kapatan cerrahi maskelerin koruyucu etkisi konusunda şüphe yok. Yavuz’un görüşü şöyle: “Hangi maske takılırsa takılsın, çok uzun süre havasız ortamda, çok yakın temasta bulunursanız risk artıyor. Süre ve yakın temas arttıkça, çok kabalık ortamsa yine risk büyüyor. Tanımadığınız insanların bulunduğu ortamlarda maskesiz kalınmasını önermiyorum.”
