Doç. Dr. Özge Turhan
İnfluenza ya da diğer adıyla grip, 400 yıldan beri her 1-3 yılda bir neden olduğu salgınlar ve bunların sonucunda oluşan mortalite, morbidite ve ekonomik kayıplar nedeniyle tüm dünyada sorun yaratan infeksiyon hastalıklarından birisidirİnfluenza A ve B virusları her yıl özellikle kış aylarında salgınlara neden olmaktadır. Gripten korunmanın en etkin yolunun her yıl yapılan aşı olduğu bilinmektedir (1,2). 2011-2012 sezonu için belirlenen aşı, influenza virusun A/California/7/2009 (H1N1)-like, A/Perth/16/2009 (H3H2)-like ve B/Brisbane/60/2008-like antijenlerini içermektedir. Yıllık grip aşılaması 6 ay ve üzerindeki herkese önerilmektedir (2).
Bu kadar geniş bir kitleye önerilmesine rağmen dünyada ve ülkemizde aşılama oranları istenen düzeylere ulaşamamaktadır. Akdeniz Üniversitesi’nden Öncel ve arkadaşları (3)’nın, özellikle influenzanın ağır seyrettiği ve mortal seyreden komplikasyonlarının daha sık görüldüğü 65 yaş ve üzeri 2383 kişinin dahil edildiği çalışmalarında, kişilerin %55.7’sinin grip aşısını bildiği ancak aşılanma oranın sadece %15 olduğu bildirilmiştir Bu çalışmada aşılama oranlarının artırılması gerektiği, bunun da doktorlar tarafından kişilerin bilgilendirilmesi ve aşılamaya teşvik edilmesi yoluyla gerçekleşebileceği vurgulanmıştır.
Doktorların -toplumla yakın temasta olan bir meslek grubu oldukları için- hem gribe yakalanma hem de gribi yayma riskleri fazladır. Bu nedenle kendilerinin aşılanması ayrı bir öneme sahiptir. Dönmez ve arkadaşları (4)’nın Akdeniz Üniversitesi hastanesinde çalışan doktorları içeren çalışmalarında 2005-2006 sezonu için influenza aşılama oranı sadece %14.5 olarak bildirilmiştir. Çalışmaya dâhil edilen doktorların %69.8’i yaşamları boyunca hiç influenza aşısı olmadıklarını ifade etmişlerdir Bu çalışmada da görüldüğü gibi halka influenza aşısı önermesi gereken doktorların bile aşılanma oranı çok düşük kalmaktadır. Bu nedenle eğitim programları başta sağlık çalışanları olmak üzere toplumun her kesimini içermelidir.
Kaynaklar
- Treanor JJ. Influenza viruses, including avian influenza and swine influenza. In: Mandell GL, Bennett JE, Dolin R, eds. Mandell, Douglas and Bennett’s Principles and Practice of Infectious Diseases. 7th ed. Philadelphia: Churchill Livingstone, 2010: 2265-88.
- Centers for Disease Control and Prevention. Prevention and control of influenza with vaccines. Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR Recomm Rep. 2010; 59 (rr08); 1-62.
- Polat HH, Öncel S, Turhan Ö, Akcan A, Eravşar K, Yalçın AN. Influenza vaccination in the sixty-five and over age adults in Antalya/Turkey. Turk J Geriatr. (Baskıda).
- Dönmez L, Polat HH, Yalçın AN, Öncel S, Turhan Ö. Influenza vaccination; rates, knowledge and the attitudes of physicians in a university hospital. Türk Klin J Med Sci. 2010; 30(1): 48-53.