26 Mart 2024
Ülkemizde, cinsel yolla bulaşan infeksiyonlar (CYBİ)’ın toplumda ne şekilde kontrol altına alınması gerektiği konusunda ve kişisel korunma yöntemleri hakkında ciddi bilgi eksikliği olduğunu son günlerde basına yansıyan örnekler üzerinden üzülerek izlemekteyiz.
Cinsel yolla bulaşan infeksiyonlar toplum sağlığını da ilgilendiren infeksiyonlardır. Bu nedenle infeksiyonu olan kişilerin toplum içinde etiketlenmesi, damgalanması, ayrımcılığa uğraması, kişinin kendini saklamasına, sağlık kuruluşuna başvurmaktan çekinmesine neden olarak infeksiyon ile mücadelede ciddi sorunlara yol açabilir. CYBİ’lere ötekileştirici ve önyargılı şekilde yaklaşılması, kişilerin bu konuda yeterli bilgi sahibi olmamaları ile açıklanabilir.
Cinsel Yolla Bulaşan İnfeksiyon (CYBİ)’ların, dünya çapında cinsel sağlık ve üreme üzerine önemli bir etkisi vardır. Klamidya infeksiyonu, bel soğukluğu, frengi, trikomoniyaz, insan papillomavirus (HPV) infeksiyonu, herpes simplek virusu (HSV) infeksiyonu, viral hepatitler, HIV infeksiyonu gibi oldukça fazla sayıda olan CYBİ’ler kısırlıktan, kansere kadar çok farklı komplikasyonlar oluşturabilir.
Dünya Sağlık Örgütü’nün 10 Temmuz 2023 tarihli bilgi güncellemesine göre; dünya çapında her gün 1 milyondan fazla kişi CYBİ’lere yakalanmakta ve bu kişilerin çoğunda herhangi bir şikayet ortaya çıkmamaktadır. Bu da infeksiyonun yayılmasında kaynak oluşturmaktadır. Tahminen her yıl 374 milyon yeni infeksiyon oluşmaktadır.
HSV infeksiyonu, bel soğukluğu, frengi gibi CYBİ’ler HIV infeksiyonun bulaşma riskini de artırmaktadır.
Cinsel yolla bulaşan infeksiyonlar, çoğunlukla korunmasız cinsel temas ile yayılmaktadır. Aynı zamanda; hamilelik, doğum ve emzirme sırasında, infekte kan ve kan ürünleri yoluyla da bulaşabilmektedir. Bu infeksiyonlar sosyal ortamda bulunma, tokalaşma, ortak alanda yemek yeme, böcek, sivrisinek gibi temaslar sonucunda bulaşmaz.
Cinsel yolla bulaşan infeksiyonların çoğu belirtisiz seyredebilir ancak belirtisiz kişiler de bulaştırıcıdır. Görülebilen belirtiler sıklıkla vajinal ve üretral akıntı, idrar yaparken yanma, ağrılı ve ağrısız genital ülser şeklindedir.
Cinsel yolla bulaşan infeksiyonlar, korunulabilen ve tedavi edilebilen infeksiyonlardır. Doğru kullanıldığında kondom HIV dahil olmak üzere CYBİ’lere karşı en etkili korunma yöntemlerinden biridir. Hepatit B ve HPV olmak üzere iki viral CYBİ için güvenli ve oldukça etkili aşılar mevcuttur. Cinsel ve üreme sağlığını etkileyen bu infeksiyonların bulaşma ve korunma yollarının doğru bir şekilde öğretilmesi ve öğrenilmesi, CYBİ’leri önlemenin en etkili yoludur ve toplum sağlığı açısından da kritik öneme sahiptir.
KLİMİK Derneği Cinsel Yolla Bulaşan İnfeksiyonlar Çalışma Grubu