29 Eylül 2023
Dünya, çoğu küçük çocuklar olmak üzere her yıl yarım milyon insanı öldüren sıtmaya karşı başka bir güçlü silaha yakında sahip olabilir. Dört Afrika ülkesinde 4800 çocuğun katıldığı bir denemeden elde edilen veriler, Oxford Üniversitesi’nde geliştirilen R21/MatrixM olarak bilinen bir aşının hastalığa karşı önemli ölçüde koruma sağladığını gösteriyor. Sonuçların geçtiğimiz hafta ön baskı olarak yayımlanmasının ardından Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) Pazartesi günü (2 Ekim 2023) yapılması planlanan bir basın toplantısında aşıya ön kullanım onayı verdiğini duyurması bekleniyor.
Bu durum R21’i sıtmaya karşı DSÖ tarafından kullanım için onaylanan ikinci aşı olacaktır.
RTS, S veya Mosquirix adı verilen ilk aşının 2021’de kullanılması önerilmiş ve Gana, Malavi ve Kenya’da 1.8 milyon çocuğa verilmişti. Bu aşıların yıl sonuna kadar Afrika’daki dokuz ülkeye daha ulaşması bekleniyor. Ancak Maryland Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde sıtma aşısı uzmanı olan Dr. Matthew Laurens, şu andan itibaren 2025’e kadar üretilmesi beklenen 18 milyon doz aşının, her yıl sıtmadan etkilenen bölgelerde doğan tahmini 40 milyon çocuğu korumak için “ihtiyaç duyulanın yalnızca %10’unu oluşturduğunu” söylüyor. R21 ise yakında çok daha büyük miktarlarda üretilebilir.
RTS,S gibi, R21 de birden fazla başlangıç dozu ve daha sonra bir takviye doz uygulanmasını gerektirmektedir. Her iki aşı da sıtmaya neden olan Plasmodium parazitinden elde edilen bir proteinle bağışıklığı tetiklemektedir. Ancak yeni aşı, üretimi RTS,S’de kullanılandan biraz daha kolay olan farklı bir bağışıklık güçlendirici ajan veya adjuvan içermektedir.