27 Temmuz 2023
Artan sıcaklıklar dang sezonunun daha uzun sürmesine neden olmaktadır ve hastalığın coğrafi alanının genişlemesine yol açabilir.
Bu yıl Amerika kıtasında şu ana kadar üç milyondan fazla dang humması vakası bildirildi. Bu veriler, Pan Amerikan Sağlık Örgütü’nün vaka sayısına ilişkin veri toplamaya başladığı 1980’den bu yana hastalığın ikinci en yüksek yıllık insidansa sahip olduğunu göstermektedir.
Brezilya, Rio de Janeiro’daki biyoloji ve halk sağlığı kurumu Oswaldo Cruz Vakfı’ndan epidemiyolog Cláudia Codeço, “Vakalarda bu dönem için beklenenin ötesinde bir artış gözlemliyoruz” diyor. 2019’da bildirilen 3.2 milyon vaka rekorunun 2023’te kırılıp kırılmayacağı, hastalığın Orta ve Kuzey Amerika’da nasıl yayıldığına bağlı, çünkü çoğu araştırmacı Güney Amerika’da dang humması sezonunun zirvesinin geçildiğini düşünüyor.
Ateş, baş ağrısı ve halsizliğe neden olabilen hastalığın spesifik bir tedavisi bulunmuyor. Şiddetli vakalar ölümcül olabilir. Amerika kıtasında bu yıl şimdiye kadar 1300’den fazla kişinin dang hummasından yaşamını yitirdiği bildirilmiştir.
Dang hummasına yakından ilişkili dört virus neden olur; bu nedenle artışın kesin nedenini belirlemek zorlaşmaktadır. Hastalığın ana vektörü Aedes aegypti sivrisineği, rekor sıcaklıklar ve aşırı hava olaylarının sonucu olarak son yıllarda daha yaygın hale gelen 30°C civarındaki sıcaklıklarda ve nemli koşullarda çoğalmaktadır. Hastalık, A. aegypti sivrisineğinin bir zamanlar bulunmadığı bölgelere de yayılmaktadır. Bu yıl yaklaşık 2.4 milyon vaka bildiren Brezilya’da, hastalığın eskiden sivrisinekler için çok soğuk olan ülkenin güney eyaletlerinde de yayıldığı bildirilmiştir.
Codeço ve meslektaşları tarafından yapılan bir analize göre, son beş yıl içinde Brezilya’daki 481 belediye dang hummasının ilk kez yerel olarak bulaştığını bildirirken, 2240 metre yükseklikteki Mexico City 2015 yılında ilk A. aegypti istilasını bildirdi. Meksika Ulusal Halk Sağlığı Enstitüsü’nden virolog José Ramos-Castañeda ise “Aedes aegypti hakkında biyoloji kitaplarına bakarsanız, sivrisineğin 1200 metrenin üzerindeki rakımlarda üremediğini yazarlar” diyor. “Bu açıdan, küresel ısınma vektörün dağılımını ve dolayısıyla vakaların dağılımını etkilemektedir.”