22 Şubat 2025
Wuhan Viroloji Enstitüsü’nden araştırmacılar yarasalarda, COVID-19’a neden olan SARS-CoV-2 ile aynı mekanizmayı kullanarak insan hücrelerine girebilen yeni bir koronavirus saptadılar. Bu bulgu virusun insanlar arasında yayılması olasılığına işaret etse de, çalışmanın yazarları yeni patojenin pandemiye neden olan SARS-CoV-2’den daha az virulan olduğunu belirttiler.
Son beş yılda, ACE2 olarak bilinen bir enzim, SARS-CoV-2 için bağlanma noktası olarak dünya çapında ün kazandı ve virüsün insan hücrelerine giriş noktası sağladı. Araştırmacılar, uçan kemirgenlerde ACE2’yi kullanarak infeksiyona neden olan ve insanlar açısından herhangi bir tehdit oluşturmayan HKU5-CoV adlı koronavirusu yarasalarda 2006’da saptadılar.
Ancak yeni çalışmanın yazarları, Japon ev yarasalarından topladıkları anal sürüntü örneklerini analiz etmelerinin ardından ACE2’nin insan varyantına bağlanma potansiyeline sahip yeni bir HKU5-CoV soyu tespit ettiler.
HKU5-CoV-2 olarak bilinen virus, aynı zamanda birden fazla memelide bulunan ACE2 versiyonlarına da bağlanabiliyor gibi görünüyor; bu da diğer türlere sıçrayabileceğini gösteriyor. Benzer suşların çiftlik vizonlarında saptanması virusun halihazırda farklı hayvan popülasyonları arasında yayılıyor olabileceğini göstermesi açısından riski vurguluyor.
Çalışmanın yazarları, “Bu sonuçlar, HKU5-CoV-2’nin orijinal HKU5-CoV suşundan daha geniş bir konakçı yelpazesine ve türler arası infeksiyon için daha yüksek bir potansiyele sahip olabileceğini gösteriyor” ifadelerini kullandılar.
Virusun bizim için ne kadar büyük bir tehdit oluşturduğunu belirlemek için patojen, hücre kültürü yapılarak incelendi. Deneyler, yeni koronavirusun yüzeylerinde ACE2 bulunan insan hücrelerini başarıyla istila ettiğini, ancak bu enzimden yoksun tasarlanmış hücrelere erişemediğini ortaya koydu. Bu bulgu, HKU5-CoV-2’nin SARS-CoV-2 ile aynı mekanizmayla çalıştığını gösterdiği için endişe vericidir.
Tüm bunlar kulağa ne kadar endişe verici gelse de, araştırmacılar HKU5-CoV-2’nin insan ACE2’sine SARS-CoV-2’den daha düşük bir bağlanma afinitesine sahip olduğunu ve diğer çeşitli komplikasyonların da pandemiye neden olma potansiyelini sınırladığını vurguladılar. “İnsanlara adaptasyonu için bu alt optimum faktörlere sahip olan HKU5-CoV-2’nin insan popülasyonlarında ortaya çıkma riski abartılmamalıdır” diye belirttiler.
Daha cesaret verici olan ise yeni koronavirusu nötralize etmede etkili görünen birkaç monoklonal antikorun saptanması; remdesivir ve nirmatrelvir gibi antiviral ilaçlar da patojeni başarıyla engelledi. Bulguların ciddiye alınması gerektiği açık olsa da, henüz paniğe kapılmak için bir neden bulunmuyor.
Çalışma Cell dergisinde yayımlandı.