29 Ekim 2024
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), 2023 yılında yaklaşık 8.2 milyon kişiye yeni TB tanısı konulduğunu ortaya koyan yeni bir tüberküloz raporu yayımladı. Bu, DSÖ’nün 1995 yılında küresel TB izleme çalışmalarına başlamasından bu yana kaydedilen en yüksek sayıdır. 2022’de bildirilen 7.5 milyona göre önemli bir artış olduğunu göstermekte ve 2023 yılında COVID-19’u geride bırakan TB’yi yeniden en öldürücü bulaşıcı hastalık konumuna getirmektedir.
DSÖ’nün 2024 Küresel Tüberküloz Raporu, yetersiz finansman gibi devam eden zorlukların yanında TB’ye karşı küresel mücadeledeki tutarsız ilerlemenin altını çiziyor. 2022’de 1.32 milyon olan TB kaynaklı ölüm sayısı 2023’te 1.25 milyona düşerken, TB’ye yakalanan toplam insan sayısı 2023’te hafifçe yükselerek tahminen 10.8 milyona çıktı.
Hastalık yükü 30 ülkedeki insanları orantısız bir şekilde etkilerken Hindistan (%26), Endonezya (%10), Çin (%6.8), Filipinler (%6.8) ve Pakistan (%6.3) küresel TB yükünün %56’sını oluşturmaktadır. Rapora göre TB’ye yakalanan insanların %55’i erkek, %33’ü kadın ve %12’si çocuk ve ergenlerdir.
DSÖ Başkanı Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, ” Önlemek, tespit etmek ve tedavi etmek için araçlara sahipken TB’nin hala bu kadar çok insanı öldürmesi ve hasta etmesi bir skandaldır” açıklamasında bulundu. “DSÖ tüm ülkeleri bu araçların kullanımını yaygınlaştırmaya ve TB’yi sona erdirmek için verdikleri somut taahhütleri yerine getirmeye çağırıyor.” dedi.
2023’te tahmin edilen yeni TB olguları ile bildirilen olgular arasındaki fark, COVID-19 pandemisine denk gelen 2020 ve 2021’deki yaklaşık 4 milyonluk farktan yaklaşık 2.7 milyona düştü. Bu düşüş, TB hizmetlerinde COVID nedeniyle yaşanan aksaklıkları aşmak için gösterilen büyük ulusal ve küresel çabalara bağlıdır. TB önleyici tedavi kapsamı HIV ile yaşayan kişilerde sürdürülürken, TB tanısı konan kişilerin ev içi temaslıları için iyileştirilmeye devam etmektedir.
Yine de çoklu ilaca dirençli TB bir halk sağlığı krizi olmaya devam etmektedir. Çoklu ilaca veya rifampisine dirençli TB (MDR/RR-TB) için tedavi başarı oranları %68’e ulaşmış olsa da 2023’te MDR/RR-TB’ye yakalandığı tahmin edilen 400 000 kişiden yalnızca %44’üne tanı konulduğu ve tedavi edildiği düşünülmektedir.