24 Nisan 2024
Lancet dergisi tarafından yayımlanacak dönüm noktası niteliğindeki araştırma, küresel aşılama çabalarının geçtiğimiz 50 yıl boyunca tahminen 154 milyon hayat (başka bir ifadeyle her yıl her dakika 6 hayat) kurtardığını ortaya koyuyor. Kurtarılan hayatların büyük çoğunluğu bebeklere (101 milyon) aitti.
Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) öncülüğünde yürütülen çalışma, bebeklerin yalnızca ilk doğum günlerini görmekle kalmayıp, yetişkinlik döneminde de sağlıklı bir yaşam sürdürmeye devam etmelerini sağlayacak en önemli sağlık müdahalesinin aşılama olduğunu gösteriyor.
Araştırmaya dahil edilen aşılar arasında bebek ölümlerini azaltmada en önemli etkiye sahip olan aşının kızamık aşısı olduğu ve sayesinde %60 oranında hayat kurtardığı bulundu. Bu aşı muhtemelen gelecekte ölümlerin önlenmesine de en büyük katkıyı sağlayacak.
Son 50 yılda 14 hastalığa (difteri, Haemophilus influenzae tip B, hepatit B, Japon ensefaliti, kızamık, menenjit A, boğmaca, invazif pnömokok hastalığı, çocuk felci, rotavirus, kızamıkçık, tetanoz, tüberküloz ve sarıhumma) karşı yürütülen aşılama çalışmaları bebek ölümlerinin dünya çapında %40, Afrika Bölgesi’nde ise %50’den fazla azaltılmasına doğrudan katkıda bulundu.
DSÖ Başkanı Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, “Aşılar tarihteki en güçlü buluşlar arasında yer alıyor ve bir zamanlar korkulan hastalıkları önlenebilir hale getiriyor” dedi. “Aşılar sayesinde çiçek hastalığı tamamen ortadan kaldırıldı, çocuk felci eşikte ve Sıtma ve rahim ağzı kanseri gibi hastalıklara karşı geliştirilen aşılarla hastalıkların sınırlarını geriye itiyoruz. Sürekli araştırma, yatırım ve işbirliğiyle bugün ve önümüzdeki 50 yılda milyonlarca hayat daha kurtarabiliriz.”
Çalışma, aşılama yoluyla kurtarılan her yaşam için ortalama 66 yıllık tam sağlık kazanıldığını, yani elli yılda toplam 10.2 milyar tam sağlık yılının kazanıldığını ortaya çıkardı. Çocuk felcine karşı aşılanmanın sonucunda bugün, normalde felçli olacak olan 20 milyondan fazla insan yürüyebiliyor ve dünya, çocuk felcini tamamen ortadan kaldırmanın eşiğinde.
Çocukluk çağında sağ kalma konusundaki bu kazanımlar, dünyanın her ülkesinde aşılamadaki ilerlemenin korunmasının ve pandemi yıllarında bir veya daha fazla aşıyı kaçıran 67 milyon çocuğa ulaşma çabalarının hızlandırılmasının önemini vurgulamaktadır.
Milyonlarca kişiyi daha kurtarmak “İnsanca Mümkün”
Küresel aşılama programları, devlet başkanları, bölgesel ve küresel sağlık kuruluşları, bilim adamları, hayır kurumları, yardım kuruluşları, işletmeler ve topluluklar dahil olmak üzere birçok paydaşın birlikte çalışmasıyla insani olarak nelerin mümkün olduğunu göstermiştir.
Bugün, DSÖ, UNICEF, Gavi ve BMGF, her yıl 24-30 Nisan 2024 tarihleri arasında yer alan Dünya Aşı Haftası dolayısıyla ortak bir kampanya olan “İnsanca Mümkün”ü tanıtıyor. Dünya çapındaki iletişim kampanyası, insanlığın en büyük başarılarından birini kutlarken halk sağlığına olan bağlılıklarını teyit etmek üzere dünya liderlerini aşıları ve bu hayat kurtaran ürünleri sunan bağışıklama programlarını savunmaya, desteklemeye ve finanse etmeye davet ediyor. Gelecek 50 yıl için Genişletilmiş Aşılama Programı (EPI), yalnızca aşıları kaçıran çocuklara ulaşmayı değil, aynı zamanda büyükanne ve büyükbabaları gripten, anneleri tetanostan, ergenleri HPV’den ve herkesi tüberkülozdan ve diğer birçok bulaşıcı hastalıktan korumayı hedefleyecek.