23 Nisan 2024
Kongo Demokratik Cumhuriyeti’ndeki bir dizi maymun çiçeği (mpox) vakası, daha büyük salgın endişesine yol açıyor. Yeni veriler, maymun çiçeği virusunun öldürücü bir türünün cinsel temas yoluyla yayılma yeteneği kazandığını gösteriyor. Bu durum, 2022’de dünya çapındaki mpox salgınının tekrarlanmasından korkan araştırmacıları alarma geçirdi.
Geçmiş salgınlardan elde edilen kanıtlar, soy I olarak adlandırılan bu suşun, 2022’deki küresel salgını tetikleyen suştan daha öldürücü olduğunu göstermektedir. Soy I, onlarca yıldır Orta Afrika’da genellikle birkaç hane veya toplulukla sınırlı küçük salgınlara neden olmuştur. Cinsel yolla edinilen soy I suşundan kaynaklı infeksiyonlar 2023 öncesinde bildirilmemişti.
Ancak o zamandan bu yana, cinsel yolla bulaşma kapasitesi açıkça görülen soy I suşu, Orta Afrika’daki Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nin çatışmalarla dolu bir bölgesinde bir dizi infeksiyona neden oldu. 15 Nisan’da ön baskı olarak yayımlanan bir çalışma, 241 şüpheli ve 108 doğrulanmış infeksiyonun bu salgınla bağlantılı olduğunu bildirmektedir ve bu sayıların sınırlı test kapasitesi nedeniyle muhtemelen çok eksik olduğu belirtilmektedir. Doğrulanan infeksiyonların neredeyse %30’u seks işçilerinde tespit edilmiştir.
Maymun çiçeği virusu ciltte ağrılı, sıvı dolu lezyonlara ve ciddi vakalarda ölüme neden olabilir (Hastalık 2022’de ‘mpox’ olarak yeniden adlandırılsa da, virus ‘maymun çiçeği virusu’ olarak adlandırılmaya devam etmektedir.). Virus, Kongo Demokratik Cumhuriyeti de dahil olmak üzere birçok Afrika ülkesinde vahşi hayvanlarda varlığını sürdürmekte ve zaman zaman insanlara da bulaşmaktadır.
İnsandan insana bulaşmanın bildirildiği ilk büyük salgın 2017 yılında Nijerya’da meydana geldi; 200’ü aşkın doğrulanmış ve 500’den fazla şüpheli vaka bildirildi. Araştırmacılar o dönemde virusun cinsel temas yoluyla yayılmaya adapte olmuş olabileceği konusunda uyarıda bulunmuştu.
Uyarılar dikkate alınmadı; 2022’de kısmen cinsel temasın yol açtığı küresel bir salgın, Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) halk sağlığı acil durumu ilan etmesine yol açtı. Söz konusu salgına, soy I’den daha az öldürücü olan, 94 000’den fazla insanı infekte eden ve 180’den fazla insanın ölümüne yol açan soy II adı verilen maymun çiçeği virusu türü neden olmuştur.