Robert Koch’un verem hastalığına neden olan tüberküloz basilini bulduğunu bildirdiği 24 Mart günü “Dünya Tüberküloz Günü” olarak anılmaktadır. Tüberküloz, kişi ve toplum sağlığına büyük etkileri olan önemli bir hastalıktır. 2023 yılı Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Küresel Tüberküloz Raporu dünya genelinde her yıl 10 milyon tüberküloz hastası görüldüğünü ve hastalığın, başlıca ölüm nedenleri arasında yer aldığını vurgulamaktadır.
DSÖ 2023 Küresel Tüberküloz Raporu’na göre, COVID-19 pandemisinin tüberkülozun tanımlanması ve yönetimi üzerine olumsuz etkilerinin azalmasıyla 2022 yılında yeni tüberkülozlu hasta sayısı 7.5 milyona ulaşmıştır (2019 7.1 milyon; 2020 5.8 milyon ve 2021 6.4 milyon). Bu sayı 1995 yılından beri saptanan en yüksek yıllık yeni hasta sayısıdır. 2022 yılı için hesaplanan ölüm sayısı ise 1.3 milyondur ve ölüm oranları 2015 yılından 2022 yılına %19 azalmıştır.
Tüberküloz tüm ülkelerde görülse de başlıca düşük ve orta gelir sevisinde olan ülkeleri etkilemektedir. Hastaların %87’si 30 ülkede, üçte ikisi ise Hindistan, Endonezya, Çin, Filipinler, Pakistan, Nijerya, Bangladeş ve Demokratik Kongo’nun yer aldığı sekiz ülkededir.
Verem Savaşı Raporu 2021’e göre Türkiye’de 2019 yılında 11 401, 2020 yılındaysa 8925 olgu raporlanmıştır. DSÖ 2023 Küresel Tüberküloz Raporu’na göreyse 2022 yılında ülkemizden 9723 yeni veya tekrarlayan olgu bildirilmiştir.
Tüberküloz önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır. DSÖ 2023 yılı için tüberkülozla mücadele temasını “Evet, tüberkülozu bitirebiliriz” olarak belirlemiştir. Yeni vakaların, ölüm sayısının ve hastaların karşı karşıya kaldığı maliyetlerin azaltılması başlıca hedeflerdir.
KLİMİK Derneği Tüberküloz Çalışma Grubu
Kaynaklar
1. DSÖ Küresel Tüberküloz Raporu 2023
2. Sağlık Bakanlığı Verem Savaşı Raporu 2021