30 Temmuz 2023
Melanie Lawrence gelecekte hepimizi bekleyen bir sorun yaşıyor. Hemen hemen tüm antibiyotiklere karşı dirençli ve geri kalanlara karşı ya alerjisi var ya da tolere edemiyor. Şu anda bir infeksiyon kaptığında, ki birkaç ayda bir oluyor, modern tıbbın pek yardımı olmadan bağışıklık sisteminin onunla savaşabileceğini ümit etmek zorunda.
Antibiyotik konusunda yüzyılı aşkın süredir devam eden araştırma ve geliştirme çalışmalarına rağmen, hayat kurtaran bu ilaçlar dünyada hızla tükeniyor.
Doğal olarak bulunan veya insan tarafından geliştirilen antibiyotikler, bakterileri öldürmek için tasarlanmıştır. Ancak bakteriler üç milyar yıldan fazla süredir evrim geçiriyorlar ve hayatta kalmak için kendilerini değiştirmeyi öğrendiler. Antibiyotikleri ne kadar çok kullanırsak, bakteriler o kadar çok adapte olurlar.
ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC)’ne göre 2019’da 2.8 milyondan fazla Amerikalı antimikrobiyal dirençli infeksiyon geçirdi ve 35 binden fazla kişi öldü. Dünya çapında ölümler zaten yılda 5 milyonu aşıyor ve birkaç on yıl içinde on milyonlara çıkması bekleniyor.
Illinois Üniversitesi’nde Mikrobiyoloji Profesörü Brenda Wilson yakın tarihli bir Amerikan Mikrobiyoloji Derneği konuşmasında “Şu anda gerçekten bu krizin ortasındayız” dedi.
ABD, pandemiden önce antibiyotik direncine karşı sağlam ilerleme kaydediyordu. İyileştirilmiş infeksiyon önleme ve kontrolü ve daha iyi yönetim sayesinde, antimikrobiyal dirençten kaynaklanan ölümler 2012’den 2017’ye kadar genel olarak %18, hastanelerde ise %30 azalmıştı.
Ancak 2020 yılında pandeminin hastaneleri ve diğer sağlık tesislerini kırılma noktasına taşıyarak antibiyotik kullanımında artışa, infeksiyon önleme sonrasında sorunlara ve ABD hastanelerinde dirençli infeksiyonlarda önemli bir artışa yol açtığı CDC tarafından tespit edildi. Dirençli hastane infeksiyonları ve ölümler 2020’de en az %15 arttı ki hastaneler dışında veri de bulunmuyor.
Hem ilaç kullanmadan iyileşecek insanlarda hem de tedavi için değil büyümelerini sağlamak için çiftlik hayvanlarında aşırı antibiyotik kullanımı direncin artmasına yol açıyor.
Wilson’la birlikte “Mikropların İntikamı” adlı bir kitap yazan Brian Ho, antibiyotiğe dirençli infeksiyonlarla mücadelenin yılda yaklaşık 5 milyar dolara mal olduğunu söylüyor. Ve finansal maliyete ek olarak muazzam bir insan maliyeti bulunuyor.
Harvard T.H. Chan Halk Sağlığı Okulu’nda Bulaşıcı Hastalık Dinamikleri Merkezi’ni yöneten William Hanage, “Tıpta yaptığımız şeylerin çoğu, süreç boyunca meydana gelen bakteriyel infeksiyonlarla başa çıkma becerimize dayanıyor” diyor.
Antibiyotik olmadan küçük yaralanmalar bile hayati tehlike oluşturabilir.
Sonradan ortaya çıkacak infeksiyonları önleyecek antibiyotikler olmasa pek çok ameliyat gerçekleştirilemezdi.