17 Temmuz 2023
Sosyal medyada, Amerika Birleşik Devletleri’nde yaşamını sürdüren Amish Cemaati’ne mensup çocuklarda bugüne kadar kanser, diyabet, otizm, çocuk felçi ve çeşitli kalp rahatsızlıklarına rastlanmadığı iddia edildi. Paylaşımlarda bu durumun sebebi olarak ise Amish Cemaati’ne mensup çocukların aşı ve ilaç tedavisini hiçbir şekilde kullanmıyor oluşları öne sürüldü; oysa iddianın bilimsel bir dayanağı yok.
İddiayı ilgili anahtar kelimeler ile internet üzerinde araştırdığımızda, iddianın Amerikalı bir aşı karşıtı aktivist Steve Kirsch tarafından ortaya atıldığı bilgisine ulaşıyoruz.
Kirsch, Pensilvanya Eyalet Meclisi’nde yaptığı konuşmasında, Amish halkıyla görüştüğünü edindiği bilgiler göre Amish Cemaati üyesi çocuklarda kanser, diyabet, otizm, çocuk felçi ve çeşitli kalp rahatsızlıklarına rastlanmadığını belirtiyor.
Kirsch, açıklamalarının bilimsel bir dayanağının bulunmadığını ve bilimsel bir çalışma yapmadıklarını kabul ediyor.
Amish Cemaati’ne mensup çocukların büyük bir kısmı aşılanıyor
İddiayı, “Amish”, “Otizm” ve “Diyabet” gibi anahtar kelimelerini kullanarak bilimsel makaleleri arayabileceğimiz Google Scholar üzerinde araştırdığımızda, Kirsch tarafından ortaya atılan iddiaları destekler bilimsel bir çalışmaya ulaşamıyoruz. Aynı durum PubMed’de de geçerli. Ancak Google Scholar’da iddiaların aksine Amish Cemaati’ne mensup çocukların büyük bir kısmının aşılandığını belirten bilimsel çalışmalar bulunuyor.
Örneğin, 2006 yılında yayımlanan bilimsel bir araştırmaya göre Amish Cemaati’ne mensup ve çocuklu toplam 189 hanenin yüzde 84’ü çocuklarının tamamına aşı yaptırdığını, yüzde 12’si çocuklarının bir kısmına aşı yaptırdığını, yüzde dördü ise hiçbir çocuğuna aşı yaptırmadığını belirtmiş.
Ayrıca araştırma kendi aşı durumunu bilen Amish Cemaati’ne mensupebeveynlerin yüzde 90’ının çocukken aşı olduklarını da ortaya koyuyor.
Araştırmaya göre Amish Cemaati’nin aşıları ve ilaçları reddetme sebebi de iddia edildiği gibi dini tabanlı değil. Amish Cemaati’ne mensup kişilerin yalnızca yüzde 8’i aşı olmama sebebini dini itirazlara bağlarken, büyük bir çoğunluk aşı güvenliği sebebiyle aşı olmayı reddediyor.
Amish Cemaati’ne mensup çocuklarda da çeşitli hastalıklara rastlanıyor
İddianın aksine Amish Cemaati’ne mensup çocuklarda da kanser, diyabet, otizm, çocuk felçi ve çeşitli kalp rahatsızlıklarına az da olsa rastlanıyor.
Uluslararası Otizm Araştırmaları Derneği’nin bir konferans raporuna göre 2009 yılında iki farklı Amish Cemaati’nden bin 899 çocuk taranmış ve 25 çocuğun otizm pozitif olduğu tespit edilmiş. 2010 yılında yayımlanan farklı bir bilimsel araştırmaya göre ise Amish Cemaati’nde de çeşitli kanser vakaları görülüyor. Ancak modern topluluklara göre bu oran daha düşük.
Amish Cemaati’nde diyabet hastalığının görülme sıklığı da düşük olsa da diyabet olan hiçbir birey yok demek mümkün değil. Ayrıca bu toplulukta diyabet hastalığının düşük olmasına karşın kolesterol ve tiroid hastalıkları da yaygın.
Bazı hastalıkların Amish Cemaati’nde daha az rastlanıyor olmasının sebebi de aşı karşıtlığı değil. Araştırmalara göre kanser ve diyabet gibi hastalıkların Amish Cemaati’nde daha az görülmesinin sebebi yoğun fiziksel aktivite, yeme alışkanlıkları ve sigara gibi zararlı maddelerin az kullanımı.
Ancak bazı hastalıklara karşı dirençli olan Amish Cemaati mensupları, kendilerine özgü genetik mutasyonlarından dolayı bazılarına karşı da epey korumasız. Yapılan bazı çalışmalar, genetik mutasyonlar dolayısıyla Amish Cemaati mensuplarının böbrek problemleri, migren ve düşükle sonuçlanan gebelikler gibi birçok farklı sağlık sorunu yaşadığını ortaya koyuyor.
Örneğin, Amish Cemaati mensubu çocuklarda ani kalp krizleri sonucunda ölümler istatistiklerin üzerinde yaşanıyor. Bu durumun sebebi de Amish Cemaati mensuplarında bulunan genetik bir mutasyon.