KAMUOYUNA AÇIKLAMA: BİBER GAZININ ETKİLERİ
Son yıllarda biber gazı, hem siviller tarafından öldürücü olmayan bir kendini koruma spreyi olarak, hem de kolluk güçleri tarafından toplumsal gösterilerde kullanıldığı görülmektedir. Biber gazının aktif etken maddesi olan oleoresin capsisum, acı biberden elde edilmektedir.
Biber gazı spreyi genellikle yüze doğru sıkılarak karşı tarafın etkisiz hale getirilmesi ve kontrol altına alınması amacıyla kullanılmaktadır. Deri, müköz membranlar ve gözlerde hızlı etki yapar. Deride şiddetli yanma hissi ve gözde maruziyet olduğunda şiddetli ağrı ve geçici körlüğe neden olarak korku ve dezoryantasyon oluşturur. Hızlı etkileri gözlerde şiddetli ağrı, kızarıklık, göz kapaklarını açamama, göz yaşarması, görme bulanıklığı ve nefes darlığıdır. Toplam 15-30 dakika süren geçici körlük oluşabilir. Hatta kalp yavaşlaması, tansiyon düşmesi, solunum yetmezliği nedeniyle ani ölüm vakaları bildirilmiştir.
Belirtiler, maruziyetten sonra 3-5 saniye içinde başlar ve sonraki 15 – 60 dakika içinde yavaş yavaş azalarak kaybolur. Ancak tekrarlayan maruziyet sonrası gözlerde, (özellikle saydam tabakada) kalıcı görme kaybına neden olabilecek değişiklikler meydana gelebilir. Bu geçici ve ani görme kaybına bağlı olarak ve örneğin solunum sorunları ile birlikte insanlarda panik, ani hareketler ve buna bağlı başka travmalar ve yaralanmalarla karşılaşılmakta ve insanların korunma yeteneği kaybolmaktadır. Buna bağlı olarak da, kalabalıklarda ezilme, düşme, yaralanma vb. ek sorunlar sık görülmektedir.
Biber gazına maruz kalındığında sabun veya şampuanlı suyla eller ve, gözler sıkıca kapalı iken kirpikler dahil göz çevresi ve yüz yıkanarak kimyasal madde çevreden uzaklaştırılmalıdır. Bu madde suda erimez. Bu nedenle gözün yıkanması çok etkili değildir. Bunun yerine yağlı göz pomadları sürerek henüz dokuya nüfus etmemiş maddenin yağa geçmesi ve gözden uzaklaşması sağlanabilir. En kısa zamanda bir göz hekimine ulaşarak, daha sonra iyileşmeyi hızlandırıcı ve yangı cevabını kontrol altına alıcı tedavi uygulanmalıdır. Maruz kalan gözde kontakt lens var ise hemen çıkarılıp atılmalıdır. Biber gazı kontakt lense nüfuz ettiği için, defalarca temizlense bile bu lensler kesinlikle tekrar kullanılmamalıdır.
Gözde gerçekleşen hasarın derecesine bağlı olarak iyileşme süresi birkaç gün ile haftalar arasında değişebilir.
Doz ve maruziyet süresiyle bağlantılı olarak, ciddi kornea (saydam tabaka) ve oküler yüzey hasarı yapabilen bu kimyasal maddenin, kontrolsüz bir şekilde insanlara karşı kullanılması sağlık açısından ciddi sakıncalar yaratmaktadır ve yaratacaktır. Bu nedenle, biber gazının insanlara karşı kullanımına son verilinceye kadar, bu açıklamalarımızla insanlarımızı bilgilendirmeye devam edeceğimizi bildiririz.
Kamuoyuna duyururuz.
Saygılarımızla,
Türk Oftalmoloji Derneği