Bilimsel üretim, üretilen yayın sayısı, yayınların almış oldukları atıflar (sitasyon) ve H indeksi ile ölçülüyor. Bu gibi kavram ve ölçüler son 10 yılda daha çok gündemimize girdi. Son zamanlarda sözü edilen H indeksi henüz 2004 yılında tanımlandı. Bu ölçülerden bilimsel yayın sayısına göre, İnfeksiyon hastalıkları ve Mikrobiyoloji alanında son 15 yıllık üretimimiz Şekil 1’de gösterildi. İnfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji ayrı olarak gruplandırılmıştır. Mikrobiyoloji sadece Klinik Mikrobiyoloji olmadığı gibi, İnfeksiyon Hastalıkları alanında üretilmiş bazı yazılar da Mikrobiyoloji altında gruplandırılmıştır. Bu nedenle her iki alanı da almayı tercih ettim. 
Şekil 1. İnfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji alanında son 15 yıllık bilimsel yazı üretimi
Şekil 1’e göre, 15 yıl önce, İnfeksiyon Hastalıkları alanında ülkemizden sadece 6 bilimsel yazı yayınlanmış. Bugün için bu sayı, bazı üniversitelerde yılda her bir akademisyen için hedeflenen sayı. Bugünden bakıldığında sayının düşüklüğüne şaşırıyoruz. Elbette o yılların özelliklerini de düşünmek gerekir. Bunun pek çok nedeni var ve kapsamlı olarak tartışılmalı.
Bilimsel yayın sayısı özellikle 2000 yılından itibaren artışa geçiyor ve 2005 yılında yüksek düzeye ulaşıyor. Ancak, 2006 ve 2007 yıllarında yeniden düşüş var. Mikrobiyoloji alanında da benzer bir seyir var. Acaba başka alanlarda da aynı seyir var mı? Bu amaçla, kimi zaman ortak çalıştığımız hematoloji alanındaki yayınları da ele aldık. İnfeksiyon Hastalıkları, Mikrobiyoloji ve Hematoloji alanlarındaki bilimsel yayın üretiminin son 15 yıllık seyri Şekil 2’de gösterildi.
Şekil 3, İnfeksiyon Hastalıkları, Mikrobiyoloji ve Hematoloji alanlarında 2005 ve 2006 yıllarında en yüksek yayın sayısına ulaşıldığını ve daha sonra 2007 ve 2008 yıllarında düşüş yaşandığını ama yükselişin tekrar yakalandığını gösteriyor. Yükselişi tekrar yakalamak önemli. Ancak, bu bizi yanıltmamalı. Çünkü henüz 2011 sayıları yok. Özellikle 2012 ve sonrası sayılarını da merakla bekliyoruz. Yakın dönemde yaşanan 2007-2008 düşüşünün mecburi hizmetle ilişkisi olabileceği ileri sürülebilir.
Bu yazıdaki veriler sadece üretilen bilimsel yazı sayısına göre hazırlandı. Atıf sayısına göre de olabilirdi. Ama, atıf sayısına göre çok daha kötü durumdayız. Batıda artık sıkça kullanılan H indeksine ise bu yazıda hiç girmeyelim.
Bilimsel üretimde motivasyonun çok önemli olduğu görülüyor. Mecburi hizmetin bilimsel üretimi düşürdüğünü ileri sürmek mümkün. Buna bir de son yıllarda hekimlerin yaşadıkları sorunlar ve moral bozuklukları eklenirse, bilimsel yayın sayımızın düşeceğini kestirmek bir kehanet sayılmamalı. Ama dünya aynı hızda dönüyor ve dönmeye devam edecek. Diğer ülkeler gelişmelerini sürdürecekler. Durum ne kadar karanlık olursa olsun, bilimsel üretimimizi artırmanın yollarını bulmalıyız.
Prof. Dr. Önder ERGÖNÜL
Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları (Klimik) Derneği
Genel Sekreteri
Kaynak
SCImago. (2007). SJR — SCImago Journal & Country Rank.
Retrieved August 10, 2011, from http://www.scimagojr.com
SCImago. (2007). SJR — SCImago Journal & Country Rank nedir?
SCImago, bilimsel dergileri ve ülkeleri bilinen temel kriterlere göre sınıflayan bir şirkettir. Dergiler ve ülkelerin karşılaştırıldığı bu temel kriterler, toplam yazı (döküman) sayısı, refere edilebilir yazı sayısı, sitasyon ve yazı başına ortalama sitasyon ve H indeksinden oluşmaktadır. Tıpkı Science Citation Index gibi yoğun bir çalışma sonucunda, ülkeler ve dergiler sürekli izlenebilmektedir. Kullanılan index SJR olarak bilinmektedir ve Scopus indeksi de kullanılmaktadır. Bu çerçevede Türkiye’den aralarında KLİMİK Dergisi de dahil olmak üzere toplam 74 dergi izlenmektedir.